Dit voorjaar portretteren wij de mensen die het GGZ project Extra Impuls Regio GGZ en Werk & Inkomen tot een succes maken. Eind maart waren we te gast bij Dudok.

Rakesh is trots en géén kluizenaar

Wie kent Dudok niet? Iedere Hagenaar of Hagenees heeft daar weleens koffie gedronken met de befaamde Dudok
appeltaart erbij. De vestiging aan de Hofweg in Den Haag opende 17 jaar geleden, de Dudok Groep zelf is sinds 1991 een toonaangevend bedrijf in de hospitality-, evenementen- en horecabranche en bestaat uit verschillende ondernemingen. Aan de Hofweg treffen we de chef-kok van Dudok, Rik Roovers, keukenmedewerker Rakesh Molai en IPS-begeleider Michel van Steenbergen van Stichting Anton Constandse.

Schatjes
Rakesh, kun je iets over jezelf vertellen?

Rakesh heeft duidelijk gevoel voor service, hij brengt ons lekkere koffie. ‘Mijn naam is Rakesh Molai, ik ben 43 jaar. Ik werk hier nu negen maanden. Het is heel vervelend, maar ik ben twee weken geleden door mijn rug gegaan, ik kom speciaal hier naar toe voor dit gesprek. Sowieso moet ik naar buiten omdat ik drie honden heb. Trouwens, morgen ga ik weer proberen te werken. Dudok houdt rekening met je. Dat is niet bij elke werkgever het geval. Ik krijg per week betaald, dat is heel fijn. Ik ben zuinig aangelegd, dat heb ik te danken aan mijn opa en oma. Ik had in totaal zeven honden. Dat waren er wel teveel, ik moest er een paar wegdoen, dat doet me nog steeds pijn. Ik heb er nu nog drie, het zijn echt mijn schatjes. Ik ben niet getrouwd, nooit geweest ook, ik heb geen kinderen. Ik heb ooit in de bediening gewerkt bij VROM. Af en toe help ik hier in de keuken met snijden en wassen van groenten en ik maak de koelingen schoon. Ik heb het hier hartstikke naar mijn zin. Nancy, mijn vorige begeleider van Stichting Anton Constandse, had het gevoel dat ik hier best kan doorgroeien, dat zou ik graag willen. Mijn contract is verlengd, dus dat is positief. Mijn moeder kan goed koken, maar ik ook. Hoe ze hier een hamburger maken, dat moet ik wel leren, hoor. Ja, ik heb er wel gevoel voor. Een van de leukste dingen hier was de barbecue voor het Dudok personeel.’

Geweldige vent
Rik, wie ben jij en kun je iets vertellen over Rakesh?

‘Ik ben Rik Roovers en ik ben chef-kok bij Dudok. Ik startte hier eind november. Ik kom van Dudok Rotterdam, daar was ik twee jaar chef. Rond de feestdagen ging de chef-kok hier weg, er moest snel gehandeld worden, toen kwam ik hier terecht. Het beviel zo goed dat ik ben gebleven. Er zijn fantastisch veel uitdagingen hier. In Rotterdam had ik ook leidinggevende taken, maar als de bedrijfsleider hier er niet is, dan ben ik second in command. Dat is wel een stap vooruit. Ik hou ervan om meer verantwoordelijkheid te hebben. Rakesh is een geweldige vent, lang van stof, dat wel, maar het werk wat hij hier aflevert is super, van hoge kwaliteit. En als ik tegen Rakesh zeg wat prioriteit heeft, dan doet hij het gewoon direct. Rakesh zegt: ‘Ik heb bepaalde taken natuurlijk, maar ik doe alles. Als ik de toiletten moet schoonmaken of de kleedkamers moet opruimen, dan doe ik dat gewoon. Voor mij is niks te min. Verleden jaar werd nog tegen me gezegd dat ik teveel eisen had, en nu, een half jaar later… ik word nu gewaardeerd, ik ga met plezier naar mijn werk’. Rik vult aan: ‘En nu een half jaar later, kijk wat een verschil het is, hoe je het nu doet’. Michel: ‘De keren dat ik hier kom, sta jij hier vol trots, Rakesh. Dat is zo leuk om te zien’. Rik: ‘Dat trotse, dat zie ik dan ook in je werkzaamheden, als je zegt dat je iets hebt afgerond, dan is er ook niks op aan te merken. De collega’s kennen jou nu en ze weten hoe ze jou het werk moeten toebedelen. Heel duidelijke orders, prioriteiten stellen, dat werkt prima.’ (foto Van links naar rechts Rik Roovers, Rakesh Molai en Michel Steenbergen)

Stichting Anton Constandse
Hoe kwam je in contact met Stichting Anton Constandse, Rakesh?

‘Twee jaar geleden kreeg ik onenigheid met mijn buurman, ik werd heel boos. Een paar dagen later stonden er mensen van Stichting Anton Constandse voor mijn deur en die vroegen of ik ergens mee zat. En ik zát ergens mee. Ik liep jaren bij Parnassia, dat heeft me niet veel verder gebracht, moet ik zeggen. De mensen van Stichting Anton Constandse helpen me goed. Ik zei tegen hun dat ik een baantje nodig had omdat ik het niet redde. Op een maandag kreeg ik te horen dat ik een sollicitatiegesprek had op woensdag, diezelfde donderdag kon ik bij Dudok beginnen. Iedere week komen twee begeleiders van Stichting Anton Constandse bij mij thuis. Ze helpen me met bellen als dat nodig is, want daar heb ik niet altijd geduld voor, en met het betalen van mijn rekeningen. Dat gaat nu goed. Nu ben ik dan weer aan het werk. Wel jammer dat de Sociale Dienst dan gaat zeggen dat ik teveel verdiend zou hebben. Ik belde ze een keer en toen zei een mevrouw ‘als het niet rendabel is dan moet u maar stoppen met werken’. Mijn begeleiders hoorden dit ook. Iedereen was verbaasd. Gelukkig regelt Stichting Anton Constandse alles. Elke keer als ik geld op mijn rekening krijg, betaal ik gelijk wat ik moet betalen. Daarom vind ik het fijn dat ik iedere week uitbetaald word. Het geld van de uitkering laat ik op mijn rekening staan, daar betaal ik alles van.’

Re-integratie
Rik, neemt Dudok vaker mensen aan die wat meer begeleiding nodig hebben?

‘De Dudok Groep is groot hoor, het bestaat uit 28 verschillende bedrijven, waaronder allerlei brasserietjes en natuurlijk Dudok in Rotterdam, Den Haag, Arnhem en Tilburg. Ma Guise Catering, waar wij mee samenwerken, is veel met re-integratie bezig. We hebben een project dat we ook in Den Haag willen gaan uitrollen. Maandag komt hier een jongen die onder mijn begeleiding aan de slag gaat als leerling-kok. Dudok heeft ook bij Stichting Anton Constandse aangegeven dat ze open staan voor nog iemand. Als er iets is kan ik altijd aankloppen bij Stichting Anton Constandse. Ik begeleid Rakesh op de werkvloer. Hij is niet de snelste, maar dat is ook niet altijd nodig. Wel gaan we hier mee aan de slag. Hoe zorgen we ervoor dat Rakesh efficiënter gaat werken, dat is ons project geworden. Dit is iets voor de langere termijn, omdat ik op drukke dagen achter de pannen sta en niet direct tijd heb voor begeleiding.’

Geen kluizenaar
Rakesh, heb je nog een bijzonder verhaal voor ons?

‘Ik trek altijd heel snel aan de bel, als er iets is dan bel ik Michel even op. Ik doe gewoon mijn best. Als we afsluiten, dan zorg ik ervoor dat er bijna geen afwas meer staat. Mensen zeggen tegen me ‘joh, werk je bij Dudok, dat doe je goed’. Ik heb op plekken gewerkt die niet zo geweldig waren. Strandtenten, bijvoorbeeld. Ik had wel een goeie reputatie opgebouwd bij een strandtent. Ik marineerde spareribs en dat deed ik op mijn eigen manier. Bij de ene maakte ik ze hot en bij de andere zoet. Daar was ik echt een paar uurtjes mee bezig. Zodra de mensen die Surinamer weer zagen, dan wisten ze gelijk, dat is het lekkerst. (Iedereen lacht.) Ik ben heel lang niet meer in de stad geweest, de stad is gigantisch veranderd. Ik kom bijna wel elke dag mensen tegen die ik 10, 20 jaar niet heb gezien. Dan zeggen ze ‘Rakesh, jij bent niks veranderd man, ja, ik werk in Dudok, zeg ik dan’. (Rakesh glimt van trots.) Ik werk van 10 tot 6, dat is ideaal. Ik drink dan nog een biertje en als ik thuiskom dan laat ik mijn drie honden uit. Vroeger zat ik alleen maar achter de Playstation. Mijn leven is erg veranderd. Als ik nu een weekend vrij heb, denk ik ‘hè, lekker’. Lachend: ‘Maar ik ben het blijst dat ik elke vrijdag mijn salaris krijg’. Michel: ‘Jij was pas aan het werk en er was iets met toeslagen en de gemeente, je was heel erg boos. Je zei tegen mij ‘de gemeente wil weer dat ik kluizenaar ga worden, maar ze zoeken het maar uit, ik ga dat niet meer doen’. Er was tegen hem gezegd dat hij een keuze moest maken: of stoppen met werken of doorgaan, maar dat betekent dat je per saldo minder over houdt’. Rakesh: ‘Ik ben een tijdje depressief geweest. Heel erg. Soms belden mensen bij me aan om te kijken of ik nog zou leven. Gelukkig heb ik mijn honden. En dat kluizenaar bestaan daar wil ik wel een beetje vanaf. Michel vult aan: ‘Je bént er ook vanaf.’

Kijken naar iemands kracht
Michel, kun je uitleggen wat IPS is?

‘Ik ben IPS-begeleider. IPS betekent letterlijk individuele plaatsing en steun en is een Amerikaanse methodiek. Bij IPS kijken we niet naar wat er mis is maar naar de mogelijkheden. We plaatsen iemand zo snel mogelijk bij een werkgever. En dan pas kijken we wat nodig is. De meest gehanteerde methode is om eerst bij te sturen en dan te plaatsen. Wij doen het dus andersom, al zo’n drie jaar inmiddels. Wij kijken naar iemands kracht. Wat moeilijker is, is de EPA doelgroep (EPA staat voor ernstige psychiatrische aandoening.) Mensen denken ‘ik wil ook het normale leven wat iedereen heeft’. En als ze dan tijdens het werken ergens tegen aan lopen, raken ze teleurgesteld en gooien ze de handdoek in de ring. IPS zegt dat dat óók winst is, dan weet je in ieder geval waar je staat. De teleurstelling kan echter zo enorm zijn dat mensen niet meer willen, in feite heb je dan het tegenovergestelde bereikt. Toch lukt het me altijd wel om mensen op de goede manier toe te spreken. Er zijn verschillende platforms IPS, hier kun de slagingspercentages zien, bijvoorbeeld. Het blijkt dat IPS gewoon werkt.’

WerkgeversServicepunt Haaglanden
Hoe is de samenwerking met WSP Haaglanden, Michel?

‘IPS is echt een andere aanpak. WSP ging ervan uit dat wanneer een kandidaat kans op een regulier betaalde baan heeft, IPS niet meer nodig is. Maar nee, deze persoon zit in een IPS-traject, de ondersteuning begint eigenlijk pas wanneer iemand aan de slag gaat. Er is gelukkig een omslag gekomen in aanpak. De gemeente zegt dat de IPS-begeleider in de lead is, het WSP ondersteunt. De gemeente heeft het vaak over kaartenbakken, wij over mensen. Simpelweg omdat wij de mensen ook echt kennen. Uit onderzoek in Den Haag blijkt dat bij 40% van de mensen in de bijstand sprake is van psychische klachten. Landelijk onderzoek (2017, in opdracht van SZW) heeft uitgewezen dat 31% van de mensen met een uitkering psychische klachten ervaart, zij nemen hiermee 58,2% van de totale kosten van Geestelijke Gezondheidszorg voor hun rekening. Deze mensen moet je echt anders benaderen en bedienen. Er is wel iets aan het veranderen, maar dat duurt nog wel even. De bureaucratie zorgt er ook niet voor dat zaken soepeler lopen. IPS is minimaal 12 uur per week. Als iemand gaat werken, houdt-ie soms minder over.’

Extra Impuls Regio GGZ en Werk & Inkomen

Het project Extra Impuls Regio GGZ en Werk & Inkomen is gestart op 15 februari 2018. Voor de meeste mensen die psychisch kwetsbaar zijn, geldt dat werk en herstel hand in hand gaan en elkaar versterken. Daarom moeten professionals uit de GGZ en Werk & Inkomen meer samenwerken en behandeling en reintegratie op elkaar afstemmen. Het project heeft als doel de regionale samenwerking op dit punt te bevorderen. In het voorjaar van 2018 worden mensen geportretteerd die met veel plezier werken bij ondernemers met een sociaal hart.

Naschrift Dudok: Dudok Tilburg is inmiddels gesloten. Er zijn twee nieuwe vestigingen: Dudok Delft en Dudok in Het Park in Rotterdam